Contoh Cerkak Bahasa Jawa Singkat Beserta Unsur Intrinsiknya

Lali Mergo Mie Ayam Buto

Sak iki wes dino minggu, rumangsaku winggi dino minggu sak iki wes dino minggu meneh. Arepa sak iki dino minggu lehku tangi tetep gasik, malah luweh gasik tinimbang biasane. Biasane aku tangi jam 4 sak iki malah jam 1 esok aku wes tangi mergo arep dolanan game online tekan jam 5 esok ben koneksine lancar.
Cerkak Basa Jawa - Lali Mergo Mie Ayam. Gambar oleh : Freepik
            Lagi enak-enak dolanan PUBG, aku diceluk e bapakku dikon makani pitik sek ono ning kandang.
“Kris, tangi.. rewangi bapak kene” bapakku nyelok e seko kandang pitik.
“yo pak, sedelo..” wangsulanku karo mateni HP.
“iki pitik e dipakani yo , mngko sore ojo lali dipakani katul karo sego.. jipok neng pawon wes disiap e .Bapak karo Mamak arep neng Kebumen sedino iki.”
“oke pak, oleh-oleh e yo pak”
“yowes bapak karo mamak menyang sikik, jaga omah e”
“ati-ati ngih pak buk” aku banjur nglajutake makani pitik mau.
Sakwise kui bapak lan ibuku wis menyang neng kebumen. Terus aku balek neng kamar dolanan game meneh. Ora kroso wes jam 11 awan, rasane ngeleh banget. Aku langsung neng pawon jipok sego karo lawuh , jebule lawuhku dipangan kucing. Rasido madang aku banjur adus , rampung adus aku langsung neng gon simbahku  arep jalok lawuh karo jangan. Lagi wae metu seko omah, klutak klutuk aku mlaku malah ketemu kanca-kancaku.
“weh kok rame-rame do gowo motor ki arep pada nandi e ?” takonku marang kancaku sek jenenge dito.
“ayo melu ora kris, arep tuku mie ayam buto neng godean ki, jare mie ayam e akeh prosi kuli” jawab e dito.
“wah kok pas banget, sek tunggu yo tak jipok duit … aq negelih banget ki. Aku bonceng yo dit” jawabku langsung muleh jipok duit sepuluh ewu.
           Banjur aku gage-gage muleh jipuk duit ben ra ditinggal kanca-kancaku mau. Sakwise jipok duit jebule dito wes nunggu neng ngarep omahku, aku langsung boceng menyang bakul mie ayam, tekan kono motor e distandar e ngarep warung. Aku banjur mlebu goleki sek dodol takon rego karo pesen mie ayam e , bareng wes reti rego e aku pesen mie ayam buto ro es jeruk. Mie Ayam Buto regone enem ewu, es jeruk rong ewu lah iki ono krupuk nek tak jipok dadi tambah sewu, yen aku jipok loro dadi nambah rong ewu. Aku gur gowo duit sepuluh ewu jebul e pas banget.
“jupuk e krupuk kui sak toples e wae “ kandane badi
“nyoh ki, ojo dintek e ngo lawuh mie ayam enak ki” kandaku sambi jupuk toples.
           Ora let sue aku karo koncoku do cekikian, bakule mie ayam teko ngawa pesenanku karo kanca-kancaku. Mie Ayam e muntuk sak mangkok diseleh e  meja sangarepku. Pantes dijenengi Mie Ayam Buto porsi e cocok ngo buto iki batinku neng jero ati.
“weh mantap banget iki, do ntek ra ? mie ayam e akeh banget ngasi ra iso diudak” kandan e dito.
“wes teko lek dipangan sek , nek ra ntek yo digowo muleh ndit.” Jawabku
           Kancaku pada mangan sajak nikmat banget, bareng wes rampungan le pada mangan aku jipok dit sek ana ning sak buri, tak rogoh sak kathoku . mak dheg… kaget duit e uwes ora ono, aku bingung. Kanca-kancaku uwes pada bayar aku ijeh goleki duitku sepuluh ewu mau nandi. Tak golek goleki ra ketemu aku langsung neng gon bakul e.
“pak ngapunten, duit kula ilang e, kulo wangsul riyen mangkeh meriki meleh ngeh.” ngomongku karo bakule sinambi garuk-garuk sirah kisinan.
“wela koe mau wes bayar le, mosok lali po arep bayar meneh” bakule nguyu.
“owalah iyo , pantes wae duitku ora ono. Lali tenan aku” aku langsung lungguh meneh karo kanca kancaku.
           Sak banjure aku karo kanca-kancaku tetep neng warung Mie Ayam Buto tekan sore lagi muleh jam jam 5an, kancaku bali menyang omah e dewe-dewe naganggo motor e aku diter e karo dito. Tekan omah jebul e Ibuk ro bapakku uwes bali, aku lali rung makani pitik.
“kris seko ngdi ? pitik e kok during dipakani ?” takone bapakku karo rodo nesu
“iya pak aku lali e , ki mau bar seko tumbas mi ayam lali nek diwelingi kon makani pitik dadi tekan sore le tumbas mie ayam” kandaku karo bapakku
“wealah, wes kono sak iki pitik e dipakani disek.. sesok ora dibaleni meneh”
            Aku langsung makani pitik naganggo katul karo sego turahan dino iki sek ra kepangan, goro – goro tuku mie ayam buto iki aku dadi lali tugasku kon makani pitik. Iki dadi pengalamanku ben ora mbaleni meneh, untung e pitik e ora podo mati ijeh podo sehat.

Unsur-Unsur Intrinsik Cerkak :


A.    Tema : Pengalaman
B.     Tokoh dan Perwatakan :
1.      Krisna                                  : Lalen, Manut marang wong tuo, Seneng biyantu.
2.      Bapak e Krisna                    : Baik, Galak, Gemati marang anak
3.      Dito                                      : Setia Kawan
4.      Bakul Mie Ayam                  : Jujur
5.      Kanca-kanca e Krisna         : Setia Kawan
C.     Latar / Setting :
1.      Panggonan   : Omahe Krisna, Kandang Pitik, Warung Mie Ayam, Ngarep Omah, Kamar
2.      Suasana           : Seneng, Bingung, Susah, Kaget, Nesu
3.      Waktu               : Esok, Awan, Sore
D.    Alur : Aluripun cerkak ingih punika Maju
E.     Sudut Padang : Sudut padang wong kapisan
F.      Amanat :
1.      Dadi uwong kedah tanggel jawab.
2.      Kedah eling wektu.
3.      Ojo dadi bocah lalen.
4.      Manut marang wong tuo.

Apa itu Cerkak ?

Cerita Cekak Bahasa Jawa adalah bentuk narasi dalam bahasa Jawa yang memiliki beberapa karakteristik tertentu, seperti memiliki pembatasan jumlah kata dalam setiap bait, memiliki rima dan pola kalimat yang sistematis. Cerita cekak bahasa Jawa sering digunakan dalam berbagai acara seperti pementasan teater, upacara adat, atau hiburan lainnya. Bentuk narasi ini sangat populer di wilayah Jawa dan merupakan bagian penting dari kebudayaan Jawa.

Dengan memahami unsur-unsur intrinsik dalam cerkak, kita dapat memahami dan menghargai tradisi puisi Jawa ini. Cerkak adalah salah satu bentuk ekspresi dan hiburan yang tersohor di masyarakat Jawa. Terima kasih sudah membaca artikel ini dan semoga dapat membantu Anda memahami lebih dalam tentang cerkak dan unsur-unsur intrinsik yang terdapat dalam puisi ini. Selamat mencoba membuat cerkak sendiri dan mengapresiasi kekayaan budaya Indonesia melalui cerkak.